Η γεωμετρία του πλαισίου έχει τις περισσότερες «ευθύνες» για το πόσο άνετο, αποδοτικό, άμεσο θα είναι ένα ποδήλατο. Βέβαια και το υλικό του πλαισίου, οι τροχοί, τα λάστιχα έχουν μερίδιο ευθύνης στην συμπεριφορά, αλλά μικρότερο. Ας δούμε κάποιες βασικές έννοιες που χρειάζεται να γνωρίζουμε!
Wheelbase
Είναι η απόσταση μεταξύ των κέντρων του μπροστά και του πίσω τροχού. Επηρεάζει πόσο γρήγορα ένα ποδήλατο αλλάζει κατεύθυνση και πόσο εύκολα απορροφά τις ανωμαλίες του δρόμου. Γενικά, όσο πιο κοντό το wheelbase, τόσο πιο γρήγορα στρίβει το ποδήλατο και πιο εύκολα ανταποκρίνεται.
Από την άλλη, ένα μακρύτερο wheelbase κάνει το ποδήλατο να έχει καλύτερη αίσθηση σταθερότητας και να κρατάει πιο εύκολα την πορεία του σε ευθεία γραμμή. Το μήκος του wheelbase βοηθά να αποφασίσουμε πόση παραμόρφωση μπορεί να έχει το πλαίσιο, το οποίο βοηθάει στην άνεση του αναβάτη.
Ένα πλαίσιο με μακρύ wheelbase, έχει περισσότερη κάθετη παραμόρφωση οπότε απορροφά τους κραδασμούς του δρόμου και είναι πιο άνετο. Αντιθέτως, ένα πλαίσιο με κοντό wheelbase, έχει λιγότερες κάθετες παραμορφώσεις το οποίο μεταφράζεται σε περισσότερους κραδασμούς προς τον αναβάτη.
Chainstay length
Είναι οι σωλήνες που συνδέουν τα πετάλια με το πίσω κέντρο. Είναι ο κύριος «άξονας» μετάδοσης της δύναμης στον πίσω τροχό. Τα κοντά chainstays δεν έχουν πολλές πλάγιες παραμορφώσεις για να χάνεται ενέργεια κατά την διάρκεια του πεταλαρίσματος.
Ποδήλατα με κοντά chainstays, συνήθως ανεβαίνουν και επιταχύνουν πολύ καλά, αλλά λόγο σχεδιασμού ο πίσω τροχός έρχεται κάτω από την σέλα με αποτέλεσμα ο αναβάτης να δέχεται περισσότερους κραδασμούς από το οδόστρωμα. Δεν είναι πρόβλημα σε βόλτες ή προπονήσεις μέχρι 4 ώρες σε καλούς δρόμους, αλλά το ποδήλατο μπορεί να γίνει πολύ άβολο σε μεγαλύτερες διαδρομές ή εκτός δρόμου. Κοντά chainstays (το πολύ 1cm. κεντό μεταξύ του ελαστικού και του κάθετου σωλήνα) συναντάμε σε ποδήλατα επιδόσεων είτε δρόμου είτε βουνού.
Τα μακρύτερα chainstays, μειώνουν τους κραδασμούς που μεταδίδονται στον αναβάτη. Μειώνουν, επίσης, τις γωνίες της αλυσίδας στις πολύ ακραίες σχέσεις μετάδοσης (μεγάλο γρανάζι πίσω, μεγάλο δίσκο μπροστά ή μικρό γρανάζι πίσω και μικρό δίσκο μπροστά), μειώνουν τις τριβές και τις φθορές στην μετάδοση. Επιτρέπουν ακόμη στην τοποθέτηση βαλιτσών, αυτές να μπουν μπροστά από τον πίσω τροχό, ώστε να υπάρχει καλύτερη κατανομή βάρους, με αποτέλεσμα πιο σταθερό ποδήλατο. Μακριά chainstays (με 2 εώς 4cm. του ελαστικού από τον κάθετο σωλήνα) συναντάμε συνήθως στα ποδήλατα πόλης, στα touring και σε ποδήλατα βουνού αρχαρίων.
Head tube angle
H γωνία head tube angle είναι αυτή που σχηματίζεται από το πηρούνι και μια ευθεία νοητή γραμμή που ενώνει τα κέντρα των τροχών και επηρεάζει πως στρίβει ένα ποδήλατο. Όσο πιο «ανοικτή» είναι η γωνία τόσο πιο εύκολα το ποδήλατο κρατάει ευθεία πορεία. Όσο πιο «κλειστή» τόσο πιο εύκολες είναι οι αλλαγές πορείας. Οι «ανοικτές» γωνίες δημιουργούν μεγαλύτερη γωνία για το πηρούνι με αποτέλεσμα αυτό να παραμορφώνεται ελαφρώς και να απορροφά περισσότερους κραδασμούς. Τα touring και τα ποδήλατα βουνού συνήθως έχουν πιο «ανοικτές» γωνίες, επειδή τα πρώτα δεν χρειάζεται να αλλάξουν συνήθως πορεία γρήγορα και τα δεύτερα επειδή επωφελούνται από το πιο αργό στρίψιμο για να αυξήσουν τον έλεγχο σε κακοτράχαλα σημεία και για να μένουν μέσα στο μονοπάτι.
Ποδήλατα δρόμου επιδόσεων και τα αγωνιστικά έχουν «κλειστές» γωνίες. Η δυνατότητα να αλλάζουν πορεία γρήγορα είναι σημαντική κατά την διάρκεια ενός αγώνα ή όταν βρίσκεσαι μέσα σε ένα γκρουπ και αυξάνει την αίσθηση ανταπόκρισης από αυτά τα ποδήλατα.
Αυτά είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της γεωμετρίας, όσον αφορά ένα ποδήλατο δρόμου ή πόλης.
