του Χρήστου Δετέογλου
Τα ποδήλατα βουνού καλούνται να κινηθούν σε πολύ διαφορετικά εδάφη, από σκληρό επίπεδο χώμα έως βράχια και λάσπες. Καλούνται να μας πληροφορούν για την πρόσφυση των τροχών μας, αλλά και να αντέχουν την προσγείωση από ένα άλμα. Τέλος, πρέπει να μπορούν να μας κρατούν ξεκούραστους και πάντα σε έλεγχο. Όλα τα παραπάνω ζητούμενα, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αναρτήσεις του ποδηλάτου. Είτε μιλάμε για την εμπρός είτε για την πίσω, οι βασικές αρχές είναι οι ίδιες. Τα οφέλη τους ήταν ήδη γνωστά από τον χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού και ξεκίνησαν να γίνονται σαφή ήδη από το πρώτο πιρούνι παραγωγής με ανάρτηση, το RS1 που παρουσίασε το 1990 η RockShox. Το άρθρο αυτό αποτελεί το πρώτο από μία σειρά άρθρων σχετικά με τις αναρτήσεις και τη λειτουργία τους, που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε γιατί μας είναι τελικά τόσο χρήσιμες στο mtb.
Ο ρόλος των αναρτήσεων είναι να υποστηρίζουν το βάρος του αναβάτη, να απορροφούν τις ανωμαλίες του εδάφους και να διατηρούν την επαφή των ελαστικών με το έδαφος. Για να το πετύχουν έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά, το ελατήριο και την απόσβεση.
Το ελατήριο μπορεί να είναι είτε κλασικό μεταλλικό ελατήριο, είτε ελατήριο αέρος που έχει επικρατήσει στα ποδήλατα XC, trail και enduro λόγω του πολύ χαμηλότερου βάρους του και πλέον έχει κατακτήσει και τον χώρο του Downhill με την πρώτη νίκη στο παγκόσμιο κύπελλο το 2013 με ποδήλατο που είχε αναρτήσεις αέρος από την BOS. Σκοπός του ελατηρίου είναι να υποστηρίζει το βάρος του αναβάτη. Αυτό στατικά σημαίνει να μπορεί να σηκώσει το πιρούνι μας τα 80 κιλά μας χωρίς να τερματίσει η διαδρομή του. Σε δυναμική κατάσταση όμως καθορίζει πόση θα είναι η ενδοτικότητα του πιρουνιού όταν συναντήσει ο τροχός μας ένα εμπόδιο, π.χ. μία πέτρα. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε και την υποστήριξη του βάρους μας όταν προσγειωνόμαστε από μία χαμηλή πτήση από το άλμα που μόλις κάναμε, όπως και τη μεταφορά του βάρους μας κατά την επιτάχυνση και κατά το φρενάρισμα. Τα μεταλλικά ελατήρια έχουν το χαρακτηριστικό της γραμμικής λειτουργίας, δηλαδή έχουν την ίδια σκληρότητα σε όλη τη διαδρομή τους. Τα ελατήρια αέρος είναι προοδευτικά στη λειτουργία τους, δηλαδή η σκληρότητά τους αυξάνει όσο πιο βαθιά βρισκόμαστε στη διαδρομή της ανάρτησης. Βέβαια τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες βελτιώσεις από τους κατασκευαστές ώστε να έχουμε πολύ πιο γραμμική λειτουργία και στις αναρτήσεις αέρος και χρησιμοποιούμε προς όφελός μας τη φυσική τους προοδευτικότητα στο τέλος της διαδρομής τους ώστε να μην τερματίζουν απότομα.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό μιας ανάρτησης είναι η απόσβεσή της. Το πιο συνηθισμένο μέσο απόσβεσης που χρησιμοποιείται είναι το λάδι. Απλοποιώντας λίγο την αρχή λειτουργίας, έχουμε ένα έμβολο με οπές και σε κάποιες περιπτώσεις εύκαμπτες ροδέλες, που κινείται μέσα στο λάδι αναγκάζοντάς το περάσει μέσα από τις οπές και να παραμορφώσει τις ροδέλες. Η αντίσταση που φέρνει το λάδι στην ελεύθερη κίνηση του εμβόλου μας δίνει την επιθυμητή απόσβεση. Έχουν υπάρξει κατά καιρούς και συστήματα που χρησιμοποιούσαν τον αέρα ως μέσο απόσβεσης, χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία, λόγω της γρήγορης υπερθέρμανσης. Χωρίς την απόσβεση, η ανάρτησή μας θα ταλαντεύονταν με μεγάλη ταχύτητα και συνεχόμενα με αποτέλεσμα να μην έχουμε τον έλεγχο του ποδηλάτου μας καθώς και οι τροχοί μας θα έχαναν τη επαφή με το έδαφος μειώνοντας δραματικά την πρόσφυσή τους.
Στα επόμενα άρθρα θα δούμε βασικές έννοιες τις λειτουργίας των αναρτήσεων όπως το sag, την προφόρτιση, την απόσβεση συμπίεσης και επαναφοράς και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τα ρυθμίσουμε για να έχουμε μια πιο ευχάριστη, γρήγορη και ασφαλή εμπειρία στο ποδήλατό μας.
- Tags: suspension, ανάρτηση, ανάρτηση mtb
