Σίγουρα πρόκειται για δύο τύπους ποδηλάτων που δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι στην Ελλάδα. Γιατί κάποιος όμως να θέλει ποδήλατο ΧΩΡΙΣ ταχύτητες ή ένα ποδήλατο που δεν έχει ελεύθερο και θα πρέπει να γυρνάνε συνεχώς τα πόδια; Ας τα πάρουμε από την αρχή λοιπόν!
Τα πρώτα ποδήλατα δεν ήταν τίποτα άλλο από κατασκευές που στηρίζονταν σε δύο ρόδες, είχαν μια διαμόρφωση ώστε η μπροστινή ρόδα να μπορεί να στρίψει και μέχρι εκεί. Ούτε πετάλια, ούτε ταχύτητες. Ήταν σαν ποδήλατα ισορροπίας για τους ενήλικες. Οι πρώτες ταχύτητες εμφανίστηκαν στις αρχές του 1900, ενώ στους ποδηλατικούς αγώνες επιτράπηκαν το 1930! Τότε ο τροχός είχε δύο γρανάζια ένα μεγαλύτερο για τις ανηφόρες και ένα μικρότερο για τις κατηφόρες και ο αναβάτης έπρεπε να σταματήσει, να αλλάξει μεριά στον πίσω τροχό ώστε να μπορεί να επωφεληθεί από το «δεύτερο» γρανάζι.
Πλέον όμως, όλα τα ποδήλατα, από τα παιδικά μέχρι της πόλης έρχονται με τουλάχιστον 6 ταχύτητες και θεωρείται το φυσιολογικό και το πιο απλό που θα μπορούσε να συναντήσει κάποιος σε ένα ποδήλατο. Αυτό όμως δεν είναι απολύτως σωστό, καθώς του «ξεφεύγουν» τα single/fixed gear ποδήλατα! Στην πραγματικότητα πρόκειται για τα πιο κατάλληλα ποδήλατα για τις αστικές καθημερινές και σύντομες μετακινήσεις, καθώς σε αυτού του τύπου τις μετακινήσεις, οι ταχύτητες είναι περιττές. Στην πραγματικότητα το μεγαλύτερο μέρος των αστικών μετακινήσεων που χρησιμοποιεί κάποιος το αυτοκίνητό του, μπορούν να γίνουν με ένα fixed/single speed ποδήλατο. Γνωρίζατε πως κάθε μέρα στην Ευρώπη γίνονται περίπου 12.5 εκατομμύρια μετακινήσεις με αυτοκίνητο μικρότερες των 3 χιλιομέτρων και μέση ταχύτητα περίπου στα 10 χλμ/ώρα; Η ίδια μετακίνηση με το ποδήλατο -χωρίς να ιδρώσετε- θα γίνει με μέση ταχύτητα 14 χιλιόμετρα!
Γιατί όμως ποδήλατο χωρίς ταχύτητες; Η απάντηση είναι πολύ απλή και δεν έχετε παρά να κοιτάξετε κάποιον που χρησιμοποιεί το ποδήλατο ως μέσο της δουλειάς του. Αυτός ο «κάποιος» δεν είναι άλλος από τους bike messengers, οι οποίοι χρησιμοποιούν το ποδήλατο τους στα μεγάλα αστικά κέντρα για να μεταφέρουν δέματα, 9 ώρες κάθε μέρα διανύοντας περίπου 400 χιλιόμετρα την εβδομάδα! Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ποδήλατα χωρίς ταχύτητες. Οι λόγοι είναι απλοί και σίγουρα θα σας κάνουν να αναφωνήσετε! Με μόνο αναλώσιμο πλέον τα τακάκια των φρένων, το κόστος συντήρησης πέφτει πάρα πολύ, ενώ παράλληλα επειδή υπάρχουν μόνο δύο ντίζες και μια αλυσίδα, ανεβαίνει κατακόρυφα η αξιοπιστία. Ξεχνάτε τις ανησυχίες για το σασμάν, το νύχι, ξεχνάτε την φασαρία της αλυσίδας.
Καθώς τα περισσότερα αστικά κέντρα είναι αρκετά επίπεδα, οι ταχύτητες είναι περιττές. Όποιος κυκλοφορεί στο κέντρο της πόλης για αρκετές ώρες θα έχει συνειδητοποιήσει πως δεν χρησιμοποιεί περισσότερες από 2-3 ταχύτητες από τις 21 (τουλάχιστον) που έχει στο ποδήλατο του! Μήπως αρχίσατε ήδη να καταλαβαίνετε πως είναι περιττές οι ταχύτητες στα ποδήλατα που κυκλοφορούν αποκλειστικά στο κέντρο της πόλης;
Πέρα από όλα αυτά, τα single/fixed gear ποδήλατα είναι πολύ πιο αποδοτικά, καθώς με τα λιγότερα εξαρτήματα που έχουν είναι πιο ελαφριά, ενώ είναι και πιο άμεσα καθώς η αλυσίδα είναι σε απευθείας στα γρανάζια επάνω, χωρίς να δέχεται αντίσταση από την τριβή του πίσω σασμάν.
Είναι όμως ένα fixed/single speed ποδήλατο κατάλληλο για εσάς;
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα για ένα fixed gear ποδήλατο είναι η αίσθηση «δεσίματος» που έχει κάποιος με το ποδήλατο του. Καθώς τα πόδια πρέπει να ακολουθούν συνεχώς την κίνηση του πίσω τροχού μέσω των πεταλιών, ο αναβάτης πραγματικά «νιώθει» πως κινεί το ποδήλατο. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα χρήσιμο σε συνθήκες με μειωμένη πρόσφυση καθώς ο αναβάτης μπορεί να νιώσει ανά πάσα στιγμή σε τι κατάσταση βρίσκεται ο πίσω τροχός και αν έχει πρόσφυση. Με αυτόν τον τρόπο το ποδήλατο «ζωντανεύει» κάτω από τα πόδια σας, κάτι το οποίο δεν μπορεί ΚΑΝΕΙΣ να νιώσει σε ένα ποδήλατο με ταχύτητες.
Η συνεχόμενη κίνηση των πεταλιών χρειάζεται κάποιον χρόνο προσαρμογής αλλά μετά από αυτό το διάστημα γίνεται δεύτερη φύση και βοηθάει σε ένα πιο ομαλό και γραμμικό τρόπο πεταλαρίσματος. Αρκετοί επαγγελματίες προπονούνται σε fixed gear ποδήλατα μόνο και μόνο για αυτόν τον λόγο!
Ένας ακόμη λόγος που αρκετοί «φοβούνται» τα μονοτάχυτα ποδήλατα είναι οι ανηφόρες, καθώς όταν η κλίση μεγαλώσει χρειάζεται αρκετή δύναμη για να ανέβει κάποιος. Βέβαια, όταν ανέβει την ανηφόρα, η αίσθηση ικανοποίησης είναι τέτοια που το μόνο που θα σκέφτεται θα είναι η επόμενη ανηφόρα που θα συναντήσει και θα προσπαθήσει να «κατακτήσει».
Αν ακόμη δεν πειστείκατε για την λειτουργικότητα και την απλότητα ενός fixed/single speed ποδηλάτου, τότε το μόνο που μπορούμε να σας συμβουλέψουμε είναι να βρείτε ένα και να το δανειστείτε για λίγες ημέρες. Σας βεβαιώνουμε πως δεν θα ξεχάσετε ποτέ την αίσθηση που θα σας δώσει και θα την αναζητάτε πάντα!
