Η ολοένα αυξανόμενη χρήση των δισκοφρένων στα ποδήλατα δρόμου έχει ανοίξει τον δρόμο για την χρήση περαστών αξόνων (thru-axles). Είναι δυνατόν, μια τεχνολογία από τα ποδήλατα βουνού, να μπει στον χώρο της ποδηλασίας δρόμου;
Πριν από σχεδόν έναν αιώνα, όταν ο Tullio Campagnolo ανακάλυψε το quick-release δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια τόσο απλή ιδέα, θα γινόταν ένα πρότυπο στην ποδηλατική βιομηχανία, τόσο απαραίτητο όσο και οι τροχοί.
Σχεδιασμένο για αγωνιστική χρήση, όπου ο χρόνος συνεχώς τρέχει, το σύστημα επιτρέπει την γρήγορη αφαίρεση και τοποθέτηση του τροχού στο ποδήλατο (για τον καιρό εκείνο, την αλλαγή του τροχού μεριά, ώστε να χρησιμοποιηθεί το γρανάζι από την άλλη μεριά του τροχού) και στο κέρδος πολύτιμων δευτερολέπτων. Όπως και τόσες άλλες τεχνολογικές ανακαλύψεις, έτσι και το quick-relase έγινε βασικό στα ποδήλατα που είχαμε από παιδιά.
Πλέον όμως, τα άλματα προόδου στον σχεδιασμό των ποδηλάτων, απαιτούν νέες προσεγγίσεις. Η αυξανόμενη χρήση των δισκοφρένων στα ποδήλατα δρόμου και η αποδοχή τους από την UCI, έχει καταστήσει αναγκαία την αλλαγή στην προσέγγιση του θέματος, καθώς είναι θέμα ασφάλειας. Η μεγιστοποίηση της ακαμψίας και η ελαχιστοποίηση των απωλειών έφεραν νέες προκλήσεις τις εταιρίες. Η Focus, Boardman και η Colnago είναι οι πρώτες εταιρίες που έφεραν κάτι «χωμάτινο» στο ποδήλατο δρόμου.
Χρησιμοποιούν έναν περαστό άξονα (thru-axle) που περνάει μέσα από το κέντρο του τροχού και βιδώνει στην άλλη μεριά του άκρου, προσφέροντας μοναδική ακαμψία και στιβαρότητα. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η καλύτερη κατανομή των δυνάμεων μεταξύ του δίσκου και της δαγκάνας. Τυχόν παραμορφώσεις στην μεριά του άξονα ή της υποδοχής του κέντρου στην μεριά του δισκόφρενου θα μετατοπίζει τον δίσκο και αυτός θα βρίσκει πάνω στα τακάκια προκαλώντας περισσότερες τριβές, κάτι το οποίο είναι εμφανές στις ανηφόρες. Ο μεγάλος άξονας και η σταθερή σύνδεση μεταξύ των άκρων ελαχιστοποιεί αυτό το φαινόμενο.
Άρα με ένα τόσο σοβαρό πλεονέκτημα, όλες οι εταιρίες σιγά σιγά θα αλλάξουν σε thru-axle; Μάλλον όχι σύμφωνα με την Zipp και τον διευθυντή ανάπτυξης Michael Hall, σύμφωνα με τον οποίο η Zipp συνεχίζει να παράγει τροχούς και κέντρα που θα επιτρέπουν τον αναβάτη να αλλάζει εύκολα και γρήγορα μεταξύ thru-axle και quick-release. Τα κέντρα της Zipp 77/177D για δισκόφρενα, προσφέρονται με τους κατάλληλους αντάπτορες και για τα δύο πρότυπα ώστε να είναι συμβατοί με όλους τους τύπους πλαισίων.
Προς το παρόν από ότι φαίνεται υπάρχει ακόμη η ικανότητα για τον πελάτη να επιλέξει μεταξύ των προτύπων. Ποια όμως μπορεί να είναι τα μειονεκτήματα του thru-axle;
Το βασικό μειονέκτημα του thru-axle είναι το ελαφρώς αυξημένο βάρος του, όπως και πως απαιτείται ελάχιστα περισσότερος χρόνος για την αφαίρεση-τοποθέτηση του τροχού στο ποδήλατο. Το θέμα του χρόνου μάλλον δεν απασχολεί τους περισσότερους αναβάτες αλλά μόνο τις ομάδες, καθώς θα προκαλεί περισσότερες αλλαγές ποδηλάτων. (πιο σύντομη διαδικασία χρονικά από το να αλλαχτεί ένας τροχός με thru-axle).
Η χρήση των δισκοφρένων όμως, πόσο θα αλλάξει τον σχεδιασμό των τροχών και των πλαισίων;
Σίγουρα οι περαστοί άξονες, είναι κάτι που θα αλλάξει τον σχεδιασμό των ποδηλάτων δρόμου. Όσον αφορά τους τροχούς, τα δισκόφρενα επιτρέπουν μεγάλη πρόοδο στον σχεδιασμό τους, ειδικά στον σχεδιασμό του στεφανιού καθώς δεν θα περιορίζεται πλέον από την κλασική δαγκάνα και την επιφάνεια τριβής. Για παράδειγμα μπορούν οι τροχοί να γίνουν πιο φαρδείς.
Υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στον σχεδιασμό των δισκοφρένων, των κέντρων και των πλαισίων αλλά όλα αυτά έχουν ήδη μελετηθεί και πειραμαστιστεί στα ποδήλατα βουνού, οπότε υπάρχει, πραγματικά, μια έτοιμη τεχνολογία για τα ποδήλατα δρόμου με μηδενικό σχεδόν χρόνο προσαρμογής και «παιδικών προβλημάτων«.
Αυτό που γνωρίζουμε και μπορούμε να πούμε εμείς, είναι πως είναι ένα βήμα προόδου, ειδικά για την ακαμψία και την στιβαρότητα που ήρθαμε αντιμέτωποι στα ποδήλατα βουνού όταν δοκιμάσαμε για πρώτη φορά thru-axle. Επίσης, θα λυθούν πολλά προβλήματα που υπάρχουν με τα quick-release και τις ανακλήσεις που γίνονται πολύ συχνά.
- Tags: quick release, thru axle, δισκόφρενα, ποδήλατο δρόμου
